Bóle menstruacyjne - objawy, leczenie, rodzaje

 

 

Dla wielu kobiet miesiączka, a szczególnie jej pierwsze dni, są wyjątkowo nieprzyjemnym doznaniem. Choć wiąże się ona z wieloma niedogodnościami, zwykle najbardziej dokuczliwe są bóle menstruacyjne, które niektórym paniom potrafią nawet uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Jak poradzić sobie bólami miesiączkowymi i kiedy należy udać się do specjalisty?

 

Ból brzucha przed okresem – dlaczego się pojawia?

 

Ból brzucha jajnika przed okresem wywołuje niepokój u wielu odczuwających go kobiet. Niekoniecznie jednak musi on być powodem do obaw.  Istnieją jednak sytuacje, podczas których ból podbrzusza nie należy do zwykłych objawów okresu. Dzieje się tak w sytuacji, gdy jest on na tyle silny, że uniemożliwia kobiecie codzienne funkcjonowanie lub kiedy towarzyszą mu inne, niepokojące objawy. Należy do nich między innymi torbiel jajnika. Torbiel jajnika to przestrzeń wypełniona płynem. Nie musi ona dawać żadnych objawów i często nie stanowi poważnego zagrożenia, zawsze jednak powinna być monitorowana przez specjalistę. Niekiedy może być bowiem oznaką poważnych, patologicznych zmian w tym narządzie. Torbiel jajnika może objawiać się między innymi:

• bólem po jednej lub obu stronach podbrzusza (zależnie od umiejscowienia zmiany);

• zaburzeniami miesiączkowania;

• plamieniami, a nawet krwawieniami pomiędzy miesiączkami;

• bólem pleców niewiadomego pochodzenia;

• przybraniem na wadze i nagłym zwiększeniem obwodu brzucha bez wyraźnej przyczyny;

• częstymi migrenami;

• mdłościami i wymiotami bez innego źródła;

• dyskomfortem podczas stosunku;

• zaburzeniami emocjonalnymi.

 

Jeśli kobieta odczuwa przynajmniej część powyższych objawów, powinna udać się do specjalisty. Najczęściej wykonuje on badanie fizykalne, USG przezpochwowe, a także zleci badania laboratoryjne. Należy pamiętać, że pęknięcie torbieli może być niezwykle groźne, dlatego w przypadku jej występowania należy pozostawać pod stałą kontrolą lekarza.

 

Ból głowy, wzdęty i biegunka przed okresem, czyli kilka słów o PMS

 

Zespół napięcia przedmiesiączkowego, często określany jako PMS (ang. premenstrual syndrome) to określenie na zestaw objawów psychicznych, emocjonalnych i fizycznych, który pojawia się w trakcie cyklu miesiączkowego. Są one naturalne i większość kobiet mierzy się z co najmniej jednym z nich. U niektórych pań są one wyjątkowo nasilone i trudne do opanowania, u innych z kolei przebiegają dość łagodnie.

 

Etiologia PMS nie została jeszcze dokładnie poznana. Obecnie uważa się jednak, że może ona leżeć w przebiegu tzw. fazy lutealnej, czyli przebiegającej od zakończenia jajeczkowania. Wtedy też występuje najwyższy w całym cyklu poziom progesteronu, który szybko spada, jeśli nie dojdzie do zapłodnienia. To właśnie nagłe wahania hormonalne mogą być przyczyną zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

 

Chociaż współcześnie wymienia się około 300 symptomów PMS, do najczęściej występujących należą:

• nagły wzrost masy ciała (ze względu na zatrzymywanie w nim wody);

• wzdęcia oraz zaparcia lub biegunki;

• bóle głowy, mięśnie i stawów;

• uczucie zmęczenia;

• tkliwość piersi;

• zwiększony apetyt;

• zmiany trądzikowe i nadpotliwość;

• obniżenie nastroju;

• smutek i drażliwość;

• trudności z koncentracją i zapamiętywaniem;

• zaburzenia snu;

• pogorszenia zdolności poznawczych oraz widzenia.

 

Jeżeli objawy wskazujące PMS są na tyle silne, że utrudniają normalne funkcjonowanie, możliwe, że kobieta cierpi na PMDD, czyli premenstrual dysphoric disorder, które jest poważnym zaburzeniem i niekiedy wymaga leczenia farmakologicznego. Jeśli jednak symptomy nie wpływają znacząco na codzienne życie, zaleca się ich łagodzenie domowymi sposobami, jak techniki relaksacyjne, umiarkowana aktywność fizyczna, ciepłe lub zimne okłady, lekka i bogata w błonnik oraz uboga w sól dieta, a także picie naparów ziołowych, na przykład melisy, kopru włoskiego, pokrzywy, rumianku czy mniszka lekarskiego.

 

Ból miesiączkowy – jak sobie z nim radzić?

 

Jednym z największych kobiecych problemów w trakcie menstruacji są tzw. bóle menstruacyjne. Ich źródłem są skurcze mięśniówki macicy, która w ten sposób pozbywa się złuszczonego endometrium. Są one głównym objawem tzw. zespołu bolesnego miesiączkowania, ZBM. Do pozostałych symptomów należą:

• nudności i wymioty;

• bóle oraz zawroty głowy;

• ogólne osłabienie i zmęczenie, poczucie rozbicia;

• biegunka;

• kołatanie serca i drżenie rąk;

• bezsenność;

• nadmierna drażliwość i zmienność nastrojów.

 

Tak samo, jak bóle menstruacyjne, pozostałe objawy miesiączki mogą wtedy występować w trakcie okresu lub tuż przed nim. Zazwyczaj bolesność odczuwalna jest w środkowym podbrzuszu, przy czym może ona promieniować na jego boczne partie oraz w stronę ud i kręgosłupa. Najczęściej bóle menstruacyjne trwają od 12 do 24 godzin, jedynie w rzadkich przypadkach może to być kilka dni.

 

Zazwyczaj bóle menstruacyjne można zwalczyć lekami z grupy NLPZ, choć nie zaleca się stosowania kwasu acetylosalicylowego. Możliwe jest również zastosowanie środków o działaniu spazmolitycznym, na przykład drotaweryny. Ważne jest jednak ich podawanie we wskazanych przez specjalistów ilościach oraz niełączenie ze sobą różnych typów NLPZ. Spośród domowych sposobów warto wymienić zimne lub ciepłe okłady, odpoczynek i unikanie stres, a jeśli to możliwe również delikatne ćwiczenia fizyczne.

 

Bardzo bolesne miesiączki a endometrioza

 

Silne bóle menstruacyjne niekiedy mogą być również wywoływane chorobą nazywaną endometriozą. To przewlekłe schorzenie polega na przemieszczaniu się komórek endometrium, czyli błony śluzowej macicy poza jej obszar. Zazwyczaj są to jajniki i jajowody, choć niekiedy ogniska mogą występować w takich miejscach, jak jelito grube, pęcherz moczowy czy otrzewna. Co miesiąc endometrium podlega złuszczaniu, niezależnie od miejsca jego występowania. Może to prowadzić do licznych problemów, jak stany zapalne, obrzęki, blizny, zrosty i torbiele, a nawet skrzepy.

 

Poza bólami menstruacyjnymi do objawów endometriozy zalicza się dyskomfort czy nawet ból podczas stosunku lub po nim, rozbicie i osłabienie, częste parcie na mocz, a także nasilenie wielu objawów PMS. Endometrioza zawsze powinna być leczona pod okiem specjalisty. Najczęściej terapia polega na farmakoterapii lub leczeniu operacyjnym.

 

Ból w rzucie jajnika po okresie – czy jest się czym martwić?

 

Chociaż ból w rzucie  jajnika przed okresem oraz w jego trakcie często nie jest powodem do obaw, silniejsza bolesność po zakończeniu menstruacji powinna wzbudzić czujność cierpiącej na t dolegliwość kobiety. Szczególnie uważnie należy podchodzić do bolesności jajników, gdy towarzyszą jej inne objawy. Do najczęstszych przyczyn problemu należą:

• zapalenie przydatków;

• torbiele jajnika (opisane powyżej);

• stan zapalny;

• początek ciąży.

 

Zapalenie przydatków wywoływane jest przez bakterie, a w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do bezpłodności. Do objawów należą: silne, niespodziewane bóle brzucha i podbrzusza, wysoka gorączka, ból jajników po okresie (niekiedy w jego trakcie), a czasem również plamienia pomiędzy miesiączkami. Po zaobserwowaniu u siebie objawów należy jak najszybciej zgłosić się do ginekologa. Najczęściej diagnostyka oparta jest na badaniu USG, a także analizie próbki krwi oraz wymazu z pochwy. Schorzenie to zwykle leczone jest farmakologicznie.

 

Bólem jajników oraz częstym oddawaniem moczu objawia się również stan zapalny dróg moczowych. Do innych symptomów należą bolesne mikcje oraz nagłe parcie na pęcherz. Tę przypadłość również często leczy się za pomocą farmakoterapii, chociaż kuracja dobierana jest indywidualnie do danego przypadku.

 

Bóle menstruacyjne, a także te występujące przed miesiączką oraz po niej, mogą być zupełnie naturalne lub zwiastować stan chorobowy. Jednak, niezależnie od przypadku, nie powinno się ich lekceważyć, zarówno dla swojego zdrowia, jak i komfortu.